eski türk alfabesi ne demek?
Eski Türk Alfabesi (Göktürk Alfabesi)
Eski Türk Alfabesi, diğer adıyla Göktürk Alfabesi, Türklerin kullandığı en eski yazı sistemlerinden biridir. Genellikle 6. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar olan dönemde kullanılmıştır. Özellikle Göktürk Kağanlığı döneminde yaygınlaşmıştır ve bu nedenle bu isimle anılır.
Temel Özellikleri:
- Kökeni: Kökeni tam olarak bilinmemekle birlikte, Soğd alfabesi veya Arami alfabesi gibi farklı kaynaklardan türediği düşünülmektedir.
- Yön: Genellikle sağdan sola doğru yazılır, ancak bazı yazıtlarda yukarıdan aşağıya doğru yazıldığı da görülmüştür. Satırlar genellikle sağdan sola doğru ilerler.
- Karakter Sayısı: Yaklaşık 38 harften oluşur. Bu harflerin bir kısmı ünlüler için, bir kısmı ünsüzler için, bir kısmı ise birleşik sesler için kullanılır.
- Yazıtlar: En önemli örnekleri Orhun Yazıtları'dır. Bu yazıtlarda Göktürklerin tarihi, kültürü ve siyasi olayları hakkında önemli bilgiler bulunmaktadır. Ayrıca Yenisey Yazıtları gibi farklı bölgelerde de örneklerine rastlanmıştır.
- Ses Değerleri: Harflerin ses değerleri, Türk dilinin o dönemdeki fonetik yapısını yansıtır. Bazı harfler birden fazla sesi temsil edebilir.
- Çözümlenmesi: Vilhelm Thomsen tarafından 1893 yılında çözülmüştür. Bu sayede Göktürk yazıtları okunabilir hale gelmiş ve Türk tarihi açısından önemli bir kaynak oluşturmuştur.
Önemi:
- Türk dilinin ve tarihinin anlaşılmasına büyük katkı sağlamıştır.
- Türk kültürünün ve kimliğinin önemli bir parçasıdır.
- Türklerin Orta Asya'daki yaşamı ve siyasi örgütlenmesi hakkında bilgi verir.
- Türk dili araştırmaları için önemli bir kaynaktır.